Saamennettu suomen kieli ja kirjallisuus

Suomagiella ja girjjálašvuohta -oahppomeari earenoamáš dahkamuš

Suomagiella ja girjjálašvuohta -oahppomeari earenoamáš dahkamuš

(gč. Maid eatnigiella ja girjjálašvuohta -oahppomeari dahkamuš)

Suoma giella ja girjjálašvuohta -oahppomeari earenoamáš dahkamuššan lea ovddidit oahppiid suomagiela, máŋggalohkan- sihke vuorrováikkuhandáidduid ja oahpásmahttit girjjálašvuhtii ja kultuvrii. Oahpahus doarju oahppiid máŋggalohkandáiddu, gielladiđolašvuođa ja gielalaš identitehta šaddama. Oahpahusas bagadit oahppiid áddet suomagiela, girjjálašvuođa ja eará kultuvrra mearkkašumi ja sajádaga máŋggakultuvrralaš ja máŋggagielat oktasašgottis. Oahppiid bagadit fuomášit olggobealde skuvlla ohppon giella-, media- ja kulturdiđolašvuođa mearkkašumi suomagiela oahppama doarjjan.

Oahpahusas vuhtiiváldit suoma- ja ruoŧagielaid sajádaga riikkagiellan ja suomagiela sajádaga eanetlogugiellan ja váldooahpahusgiellan. Suomagiella lea earret oahpahusa čuozáhat maiddái gaskaoapmi eará oahppaávdnasiid oahpahusas, ja oahpahusas givrot guovddáš oahppama oahppamii ja jurddašeami dáiddut. Oahpahusas bargat ovttasbarggu suomagiella nubbin giellan ja girjjálašvuohta -oahppomeriin ja earáid eatnigiella ja girjjálašvuohta -oahppomeriiguin. Ohcejoga gielddas bargat ovttasbarggu earenoamážit sámegiella ja girjjálašvuohta -oahppomeriin. Oahppit oahpásmuvvet sámegillii, girjjálašvuhtii ja eará kultuvrii ja sii bagaduvvojit áddet ja árvvus atnit sámegiela, girjjálašvuođa ja eará kultuvrra mearkkašumi iežas eallinbirrasis.

Jahkeluohkáin 3–6 oahpahusa deaddu lea oahppamii oahppamis ja vuorrováikkuhandáidduid, lohkanberoštumi sihke njuovžilis ja máŋggabealat lohkan- ja čállindáidduid stáđásmahttimis. Teavsttaid dulkoma ja buvttadeami oktavuođas hárjánit dárkut giela iešvugiid ja girjjálašvuođa vugiid. Oanehis teavsttaid lohkamis ovdánit ollislaš girjjálašbarggu lohkamii ja lohkanvásihusaid máŋggabealat juohkimii.

Oahpahusas geavahit jahkeluohkáide 3-6 ráhkaduvvon suomagiella ja girjjálašvuohta -oahppomeari oahpahusa mihttomeriid ja sisdoallosurggiid ja árvvoštallankriteraid sihke eatnigiella ja girjjálašvuohta -oahppaávdnasa dábálaš oahppanbirrasiidda ja bargovugiide laktáseaddji mihttomeriid ja bagadeapmái, sierranahttimii ja doarjagii čállojuvvon rávvagiid. Buot jahkeluohkkáollisvuhtii 3-6 ásahuvvon mihttomeriide viggat vástidit guđege jahkeluohká oahpahusas váldimiin vuhtii oahppiid ahki ja dáidodássi. Maiddái mihttomeriide laktáseaddji sisdoallosurggiid viidodat ja gáibideaddjivuohta mearrašuvvet oahppi agi ja dáidodási mielde.

Suomagiela ja girjjálašvuođa oahpahusa riikkaviidosaš mihttomearit jahkeluohkáide 3-6 sihke daidda laktáseaddji riikkaviidosaš ja báikkálaš sisdoallosuorggit jahkeluohkáid mielde

Oahpahusa mihttomearit	Mihttomeriide laktáseaddji riikkaviidosaš ja báikkálaš sisdoallosuorggit jahkeluohkáid mielde	Viiddes máhttu
Vuorrováikkuhandilálašvuođain doaibman	S1
T1 bagadit oahppi nannet dáiddus doaibmat konstruktiivvalaččat iešguđetlágan gulahallanbirrasiin ja ovdanbuktit oainnus	3.-6. lk: Fállat máŋggabealat dilálašvuođaid hárjehallat iežas vásihusaid, jurdagiid ja oainnuid juohkima, earáid guldaleami ja konstruktiiva máhcahaga addima ja oažžuma sierra gulahallanbirrasiin.	L1, L2, L7
T2 bagadit oahppi áicat iežas gielalaš ja kommunikašuvnnalaš válljejumiid váikkuhusaid ja vuhtiiváldit earáid dárbbuid joavkogulahallandilálašvuođain	3.-6. lk: Hárjehallat ja áiccadit iežas vuorrováikkuhusa sierralágan gulahallandilálašvuođain, ovdamearkka dihte vieruid leat ustitlaš, čuozihit sáttasániid, geavahit jiena, váldit oktavuođa, doaibmat mihttomearálaččat, ovdanbuktit iežas oainnus ja vuođuštit dan vuhtiiváldimin earáid	L1, L2, L3, L7
T3 bagadit oahppi geavahit hutkáivuođas ja ovdanbuktit iežas máŋggabealagit iešguđetlágan gulahallan- ja ovdanbuktindilálašvuođain maid drámáin.	3.-6.lk: Hárjehallat ovdanbuktinvugiid iešguđetlágan gulahallan- ja ovdanbuktindilálašvuođain 3.-6.lk: Bagadit ollesovdanbuktimii (omd. jienageavaheapmi, geahččankontákta, gorutgiella, geahčastagat, láhttestagat) 3.-6.lk: Atnit ávkin drámá doaibmanvugiid iešguđetlágan áigeguovdilis fáttáid, temáid ja girjjálašvuođa gieđahallamis 3.-6.lk: Fállat vejolašvuođaid searvat iežas luohká ja skuvlaservoša kulturdoaimma plánemii ja ollašuhttimii. Váldit vuhtii sámekultuvrra skuvlaservoša kulturdoaimma plánemis ja ollašuhttimis.	L1, L2, L4, L7
T4 movttiidahttit oahppi ovddidit positiivva gulahalligovas sihke hálu ja návcca doaibmat iešguđetlágan, maiddái máŋggamediála vuorrováikkuhandilálašvuođain.	3.-6.lk: Hárjehallat konstruktiiva máhcahaga addima ja oažžuma	L1, L2, L3, L4
Teavsttaid dulkon	S2
T5 bagadit oahppi lohkandáiddu njuovžilin dahkamii ja geavahit teavstta áddema strategiijaid sihke áiccadit ja árvvoštallat iežas lohkama	3.-6.lk: Hárjehallat iešguđetlágan teavsttaid, dego čáppagirjjálašvuođa, diehtoteavsttaid ja gova ja teavstta ovttasteaddji mediateavsttaid, njuovžilis lohkama ja geavahit dilálašvuhtii ja mihttomearrái heivvolaš teavsttaáddema strategiijaid ja jurddašandáidduid. 3.-6.lk: Geahčadit ja árvvoštallat iežas lohkandáiddu	L1, L4, L5
T6 bagadit oahppi ovddidit máŋggahápmásaš teavsttaid analyserema, árvvoštallama ja dulkoma dáidduid ja viiddidit sátne- ja doabaresearvvas sihke ovddidit jurddašandáiddus	3.-6.lk: Oahppat earuhit muitaleaddji, govvideaddji, láidesteaddji ja oktageardánis bealiváldi teavsttaid gielalaš ja teakstuálalaš iešvugiid. 5.-6. lk: Čiekŋudit teavstta dulkoma dáidduid dutkamiin ja veardádallamiin máŋggahápmasaš teavsttaid 3.-4.lk: Hárjehallat čielggadit, veardádallat ja guorahallat sániid, daid synonymaid ja doahpagiid mearkkašumiid 5.-6.lk: Hárjehallat čielggadit, veardádallat ja guorahallat sániid, daid synonymaid, giellagovaid, dajaldagaid ja doahpagiid mearkkašumiid ja daid hierarkiijaid Viiddidit oahppiid dieđuid giela iešvugiid birra dutkamiin teavsttaid ja juohkimiin luohkáide sániid mearkkašumi ja hámi vuođul 3. lk: - sátneluohkát: oahppat vearba, substantiiva, adjektiiva 4. lk: - sátneluohkát: geardduhit vearba, substantiiva ja adjektiiva, oahppat numerála sihke juoidá pronomiinaid ja sojatkeahtes sániid - oahppat vearbba sodjan persovdnahámiin ja áigehámiin (preseansa ja imperfeakta) 5. lk: - geardduhit sátneluohkáid - oahppat sadjehámiid - geardduhit vearbba sodjama persovdnahámis ja oahppat vearbba sodjama sierra áigehámiin. 6. lk: - geardduhit sátneluohkáid - oahppat sadjehámiid - geardduhit vearbba sodjama	L1, L2, L4, L5
T7 bagadit oahppi dieđu skáhppomii, máŋggabealat diehtogálduid geavaheapmái ja dieđu luohtehahttivuođa árvvoštallamii	3.-6.lk: Ohcat dieđu sierra gálduin 3.-6.lk: Viiddidit oahpa lohkkojuvvon vuođul 3.-6.lk: Hárjehallat veardádallat teavsttaid ja gálduid luohtehahttivuođa	L1, L4, L5
T8 movttiidahttit oahppi ovddidit girjjálašvuođadovdamuša ja beroštumis mánáide ja nuoraide oaivvilduvvon girjjálašvuođa, media- ja eará teavsttaid guovdu, láhčimiin vejolašvuođaid positiivva lohkanvásihusaide ja eallámušaide, diehtoáŋgirvuođa duhtadeapmái sihke lohkanvásihusaid juohkimii maid máŋggamediála birrasiin	3.-6.lk: Lohkat ja guldalit ovttas ja ieš válljejuvvon mánáide ja nuoraide oaivvilduvvon girjjálašvuođa, maiddái olles girjjálaš bargguid vuhtiiváldimiin oahppiid ahki ja beroštumi čuozáhagat 3.-6.lk: Hárjehallat iežas lohkanvásihusaid juohkima njálmmálaččat ja čálalaččat maid máŋggamediála birrasiid ávkin atnimin. 3.-4.lk: Oahppat geavahit girjjálašvuođa doahpagiid, dego muitaleaddji, váldoolmmoš, siidoolmmoš, dáhpáhusbáiki 5.-6.lk Oahppat geavahit doahpagiid ášši ja temá	L1, L4, L5
Teavsttaid buvttadeapmi	S3
T9 roahkasmahttit oahppi ovdanbuktit vásihusaidis, jurdagiiddis ja oaiviliiddis ja nannet positiiva gova alddestis teavsttaid buvttadeaddjin	3.-6.lk: Buvttadit sihke fiktiivvalaš ahte ii-fiktiivvalaš máŋggahápmásaš teavsttaid iežas vásihusaid, áiccuid, jurdagiid ja oainnuid sihke nuppiid teavsttaid vuođul	L1, L2, L4, L7
T10 movttiidahttit ja bagadit oahppi gielladit jurdagiiddis ja hárjehallat muitaleaddji, govvideaddji, láidesteaddji ja oktageardánis bealiváldi teavsttaid buvttadeami, maiddái máŋggamediála birrasiin	3.-6.lk: Dutkat ja hárjehallat geavahit muitaleapmái, govvideapmái, láidesteapmái ja bealiváldi olggosbuktimii mihtilmas gielalaš ja tekstuálalaš iešvugiid 3.-6.lk: Guorahallat čállima ulbmila ja dan, mo dat oidno gielalaš válljejumiin. 3.-6.lk: Hárjehallat teavsttaid bajilčállagiid dahkama, ráhkadagaid ja bihttájuogu ja oahppat geavahit daid iežas teavsttain. 3.-6.lk: Hárjehallat teavsttaid ealáskahttima 5.-6.lk: Dárkkodit sátneválljemiid, dajaldagaid ja sátneortnega oktavuođa teavstta mearkkašumiide	L1, L4, L5, L7
T11 bagadit oahppi ovddidit giehtačállima ja boallodáidduid njuovžilvuođa ja nannet čállojuvvon giela, ja teavsttaid ráhkadagaid ja riektačállima hálddašeami	3.-6.-lk: Dahkat njuovžileabbon giehtačállima ja boallodáidduid 3. lk: Oahppat earuhit teavsttas dajaldat 4. lk: Geardduhit dajaldat ja oahppat earuhit teavsttas váldocealkaga ja oalgecealkagiid čielga vuođđotiippat 5. lk: geardduhit váldocealkaga ja oalgecealkagiid vuođđotiippaid ja oahppat cealkaga váldolahtuid 6. geardduhit váldocealkaga ja oalgecealkagiid čielga vuođđotiippaid ja cealkaga váldolahtuid 5.-6. lk: Oahppat geavahit persovdna- ja áigehámiid teavsttaid áigegaskavuođaid ovdanbuktimis 3.-6.lk: Giddet fuopmášumi čállojuvvon ja hállojuvvon gielaid earuhusaide 3.-6.lk: Oahppat atnit iežas teavsttain riektačállima vuođđoáššiid (omd. dajaldaga stuorra álgobustávva ja loahpahusmearkkat, dábálaš- ja iešnamat, goallossánit, rihkut)	L1, L4, L5
T12 movttiidahttit oahppi ovddidit teavstta buvttadeami proseassaid ja dáiddu árvvoštallat iežas teavsttaid, fállat vejolašvuođaid teavsttaid buvttadeapmái ovttas, konstruktiiva máhcahaga addimii ja oažžumii, oahpistit váldit vuhtii teavstta vuostáváldi sihke doaibmat ehtalaččat fierpmádagas olbmo ovttaskasvuođa ja dahkkivuoigatvuođaid gudnejahttimiin	3.-6.lk: Hárjehallat teavstta buvttadeami muttuid, iežas teavsttaid geahčadeami ja árvvoštallama sihke máhcahaga addima ja vuostáváldima 5.-6.lk: Hárjehallat studeremis dárbbašlaš teavsttaid buvttadeami dáidduid, dego muituibidjamiid dahkama ja čavgodeami 3.-6.lk: Hárjehallat gálduid geavaheami ja merkema 3.-6.lk: Váldit vára, mo fierpmádagas galgá doaibmat ehtalaččat olbmo ovttaskasvuođa gudnejahttimiin ja dahkkivuoigatvuođaid čuovvumiin	L2, L4, L5, L6
Giela, girjjálašvuođa ja kultuvrra ádden	S4
T13 bagadit oahppi nannet gielladiđolašvuođas, movttiidahttit su dutkat ja geahčadit giela ja dan sierra variánttaid ja hárjehit geavahit doahpagiid, maid mielde gielas ja dan ráhkadagain ságastallat ja veahkehit áddet gielalaš válljemiid váikkuhusaid	3.-6.lk: Dutkat giela molsašuddama dilálašvuođaid mielde (omd. girjegiella vs. hállangiella, suomagiela suopmanat) 5.-6.lk: Dutkat teavsttaid gaskavuođaid máŋggahápmásaš teavsttain. 5.-6.lk: Guorahallat sániid, olggosbuktinvugiid ja teavsttaid mearkkašumiid. 5.-6.lk: Oahppat áicat gillii laktáseaddji iešvugiid ja geavahit gillii laktáseaddji doahpagiid	L1, L2, L4
T14 movttiidahttit oahppi viiddidit teaksta-válljašumis ja lohkat mánáide ja nuoraide oaivvilduvvon girjjálašvuođa ja velá roahkasmahttit lohkanberoštupmái ja lohkaneallámušaid juohkimii ja girjeráju aktiivvalaš geavaheapmái	3.-6.lk: Movttiidahttit ja oahpásmuvvat girjeráju aktiivvalaš ja máŋggabealat geavaheapmái 3.-6.lk: Ohcat iežas mielaidgeassi lohkamuša 3.-6.lk: Doarjut ieševttolaš lohkama ja čállima 3.-6.lk: Lohkat ruovttu- ja olgoriikalaš mánáide ja nuoraide oaivvilduvvon girjjálašvuođa dálágirjjálašvuođas klassihkkariide ja ahkebadjái oaivvilduvvon diehtogirjjálašvuođa 3.-6.lk: Lohkat sápmelaš girjjálašvuođa 3.-6.lk: Guorahallat girjjálašvuođa boktán gažaldagaid	L2, L4, L5, L7
T15 Doarjut oahppi gielalaš ja kultuvrralaš identitehta ráhkadeamis ja bagadit árvvoštit sierra kultuvrraid ja giela sihke láhčit oahppái vejolašvuođaid media- ja kulturfálaldahkii oahpásmuvvamii sihke iežas kultuvrra buvttadeapmái	3.-6.lk: Oahpásmuvvat oahppi iežas ja earáid kultuvrraide ja gielaide, eandaliige sámegillii ja -kultuvrii. Váldit vuhtii maid Norgga lagašvuohta. 5.-6.lk: Veardidit suomagiela earáid, oahppiide oahpes gielaid iešvugiide 3.-6.lk: Oahpásmuvvat oahppiide lagaš álbmotvieruid šlájaide ja daid joatkiide dálákultuvrras. Oahpásmuvvat maid sápmelaš álbmotvieruid šlájaide. 3.-6.lk: Atnit ávkin mánáide ja nuoraide oaivvilduvvon media- ja kulturfálaldaga, ovdamearkka dihte girjeráju, filmmaid, teáhtera ja museaid. 3.-6.lk: Geahčadit mediakultuvrra albmonemiid ja ahkebadjái oaivvilduvvon sisdoaluid ja ságastallat media rollas oahppi árggas. 3.-6.lk: Plánet ja ollašuhttit iežas ovdanbuktimiid	L2, L4, L6, L7

Eatnigiella ja girjjálašvuohta -oahppaávdnasa oahppanbirrasiidda ja bargovugiide laktáseaddji mihttomearit jahkeluohkáin 3-6

Mihttomearrin lea gielalaččat cahkkehagaid addi ja searvvušlaš oahppanbiras, mas oahppiid oainnuid atnit árvvus ja mas lea vejolašvuohta geahčadit ja buvttadit teavsttaid okto ja ovttas dorvvolaččat maid gulahallanteknologiijain. Oahpahusas atnit ávkin oahppiid iežaset válljen ja sin beroštahtti girjjiid ja eará máŋggahápmásaš teavsttaid ja maid viiddidit oahppiid lohkanvásihusaid. Eatnigiela oahppanbirrasii gullá maiddái skuvlla olggobeale kultur- ja mediafálaldat. Bargovugiid válljet nu, ahte dat dahket vejolažžan ovttas doaibmama ja vásihusaid juohkima ja maid oahppaávdnasa sisdoallosurggiid lunddolaš integrašuvnna dehege ovttaiduvvama. Oahpahusa čavdudit proseassalágan studeremiin ja prošeaktabarggildemiin. Vuorrováikkuhan- ja drámádáidduid čiekŋudit sierralágan hárjehusaiguin. Drámá ja girjjálašvuođa oahpahusa ovttastit eará oahppaávdnasiid oahpahussii.

Bagadeapmi, sierranahttin ja doarjja eatnigiela ja girjjálašvuohta -oahppaávdnasis jahkeluohkáin 3–6

Mihttomearrin lea doarjut oahppiid gielalaš ovdáneami, njuovžilis lohkan- ja čállindáiddu oahppama sihke lohkandáiddu čiekŋuma áddejeaddji lohkamiin. Oahppiid doarjut sátneresearvva viiddideamis, doahpagiid oahppamis sihke jurdagiid gielladeamis ja vuorrováikkuhandáidduin. Juohke oahppi movttiidahtto dáidodásis vástideaddji girjjálašvuođa ja earáid teavsttaid lohkamii ja bagadit lohkkojuvvon teavstta áddema strategiijaid geavaheapmái ja maid heivvolaš studerenstrategiijaid ovddideapmái ja iežas nanusvuođaid dovdamii. Oahppiid teavsttaid buvttadeami dáidduid sihke riektačállima ovddideami várás addit málliid sihke searvvušlaš ja individuála doarjaga. Maiddái gielalaččat čeahpes oahppiid doarjut lohkanhástalusaid váldimis, alcceset heivvolaš bargovugiid gávdnamis ja mihttomeriid ásaheamis. Teavsttaid ja bargovugiid válljet nu, ahte oahppiid ovttaveardásašvuohta ja sohkabeliid dásseárvu ollašuvvá.

Oahppi oahppama árvvoštallan eatnigiella ja girjjálašvuohta -oahppanávdnasis jahkeluohkáin 3-6

Árvvoštallan ja dasa vuođđuduvvi máhcahat lea máŋggabealat, konkrehtalaš ja oahppama dáidduid ovddideaddji. Árvvoštallan njađđojuvvo oahppanproseassa čavga oassin. Árvvoštallan vuođđuduvvá máŋggabealat dokumentašuvdnii das, mo oahppiid viidáneaddji gielalaš dáiddut ja teavsttaid buvttadeapmi sihke dulkon ovdánit ja mat leat sin dieđut giela, girjjálašvuođa ja eará kultuvrra birra.

Oahppiid bagadit árvvoštallat iežaset ja earáid barggildeami, olggosbuktima ja buktagiid. Oahppama doarju, máŋggabealat ja analyhtalaš árvvoštallamii ja máhcahagain oahppiid veahkehit šaddat diđolažžan iežaset dáidduin, dieđuin ja barggildanproseassain ja sii ožžot bargoneavvuid daid ovddideapmái. Ieševttolaš lohkan lea deaŧalaš mihttomearri, man doarjut ja árvvoštallat lohkan- ja čállindáiddu ektui.

Eatnigiela ja girjjálašvuođa sánálaš árvvoštallan dahje árvosáni attedettiin oahpaheaddji árvvoštallá oahppiid máhttima báikkálaš oahppaplána ásahuvvon mihttomeriid ektui. Meroštaladettiin máhttima dási 6. jahkeluohká lohkanjahkeduođaštusa várás oahpaheaddji geavaha riikkaviidosaš árvvoštallankritearaid Oahppama ovdáneami dáfus guovddážis leat eatnigiela ja girjjálašvuođa sierra mihttomearresurggiid vuođđodáiddut ja daidda doalvu barggildanproseassat ja oahppanstrategiijat.

Suomagiella ja girjjálašvuohta -oahppomeari árvvoštallankritearat 6. jahkeluohká loahpas buorre máhtu govvideaddji sánálaš árvvoštallama/árvosátni gávcci várás

Oahpahusa mihttomearri	Sisdoallo-suorggit	Árvvoštallama čuozáhagat oahppaávdnasis	Buorre/árvosáni gávcci máhttu
Vuorrováikkuhandilálašvuođain doaibman
T1 bagadit oahppi nannet dáiddus doaibmat konstruktiivvalaččat iešguđetlágan gulahallanbirrasiin ja olggosbuktit oainnus	S1	Hállankommunikašuvdnadilálaš-vuođain doaibman	Oahppi ovdanbuktá jurdagiiddis ja olggosbuktá oainnus alcces oahpes gulahallanbirrasiin
T2 bagadit oahppi fuomášit iežas gielalaš ja kommunikašuvnnalaš válljemiiddis váikkuhusaid ja váldit vuhtii earáid dárbbuid joavkogulahallandilálašvuođain	S1	Doaibman vuorrováikkuhandilálašvuođain	Oahppi atná ávkin jienageavaheami, sáttasániid čuoziheami ja kontávttaváldin dáidduid iešguđetlágan vuorrováikkuhan-dilálašvuođain, máhttá nuppástuddat gulahallanvierus dilálašvuođa mielde ja figgá váldit vuhtii earáid perspektiivva.
T3 bagadit oahppi geavahit luovvannávccas ja olggosbuktit iežas máŋggabealagit iešguđetlágan gulahallan- ja ovdanbuktindilálašvuođain, maiddái drámáin	S1	Olggosbuktinvugiid geavaheapmi	Oahppi máhttá geavahit ollisolggosbuktima vugiid iežas ideaiddis ja jurdagiiddis olggosbuktimii joavkkus, máhttá doallat oanehaš válmmaštallon sáhkavuoru dahje ovdanbuktima sihke oassálastá drámádoibmii.
T4 movttiidahttit oahppi ovddidit positiiva gulahallangova sihke dáhtu ja návcca doaibmat sierralágan, maiddái máŋggamediála vuorrováikkuhandilálašvuođain	S1	Vuorrováikkuhandáidduid ovdáneapmi	Oahppi váldá vuostá máhcahaga iežas doaimmastis ja addá máhcahaga earáide.
Teavsttaid dulkon
T5 bagadit oahppi dahkat njuovžilabbon lohkandáiddus ja geavahit teavstta áddema strategiijaid sihke geahčadit ja árvvoštallat iežas lohkama	S2	Teavsttaáddema vuođđostrategiijaid hálddašeapmi	Oahppi lohká njuovžilit máŋggahápmásaš teavsttaid ja geavaha teavsttaáddema vuođđostrategiijaid sihke máhttá geahčadit ja árvvoštallat iežas lohkama
T6 bagadit oahppi ovddidit máŋggahápmásaš teavsttaid analyserema, árvvoštallama ja dulkoma dáidduid ja viiddidit sátne- ja doabaresearvvas sihke ovddidit jurddašandáiddus	S2	Teavsttaid analyseren ja dulkon	Oahppi earuha maid nu muitaleaddji, govvideaddji, láidesteaddji ja oktageardánis beali váldi teavsttaid gielalaš ja tekstuálalaš iešvugiid. Oahppi máhttá geavahit teavsttaid dulkondáidduid iežas jurddašeami sihke sátne- ja doabaresearvva ovddideapmái.
T7 bagadit oahppi dieđuskáhppomii, máŋggabealat diehtogálduid geavaheapmái ja dieđu luohtehahttivuođa árvvoštallamii	S2	Dieđuskáhppondáiddut ja gáldokritihkka	Oahppi geavaha dieđuskáhppomisttis media ja sierra teakstabirrasiid sihke dilálašvuhtii heivvolaš strategiijaid ja máhttá mannu veardde árvvoštallat diehtogálduid luohtehahttivuođa
T8 movttiidahttit oahppi ovddidit girjjálašvuođadovdamušas ja beroštumis mánáide ja nuoraide oaivvilduvvon girjjálašvuođa, media- ja eará teavsttaid guovdu, láhčimiin vejolašvuođaid positiiva lohkanvásihusaide ja eallámušaide, dieđuhálu duhtadeapmái sihke lohkanvásihusaid juohkimii maiddái máŋggamediála birrasiin	S2	Mánáide ja nuoraide oaivvilduvvon girjjálašvuođa ja teavsttaid dovdan ja lohkanvásihusaid juohkin	Oahppi dovdá mannu veardde mánáide ja nuoraide oaivvilduvvon girjjálašvuođa, media- ja eará teavsttaid ja máhttá juohkit vásihusáiddis, maiddái máŋggamediála birrasis.
Teavsttaid buvttadeapmi
T9 roahkasmahttit oahppi olggosbuktit vásihusáiddis, jurdagiiddis ja oainnuidis ja nannet positiiva gova alddestis teavstta buvttadeaddjin	S3	Vásihusaid ja jurdagiid olggosbuktin	Oahppi olggosbuktá vásihusáiddis ja jurdagiiddis máŋggahápmásaš teavsttain
T10 movttiidahttit ja bagadit oahppi gielladit jurdagiiddis ja hárjehallat muitaleaddji, govvideaddji láidesteaddji ja oktageardánis bealiváldi teavsttaid buvttadeami, maiddái máŋggamediála birrasiin	S3	Iežas jurddašeami gielladeabmi ja sierra teakstašlájaid geavaheapmi	Oahppi máhttá bagadeame vuollásažžan geavahit muitaleapmái, govvideapmái ja oktageardánis bealiváldi tekstii mihtilmas giela. Oahppi máhttá dahkat bajilčállaga teakstasis, juohkit dan bihtáide ja giddet fuomášumi sátneválljemiidda.
T11 bagadit oahppi ovddidit giehtačállima ja boallodáidduid njuovžiluvvama ja nannet čállojuvvon giela ja teavsttaid ráhkadagaid ja riektačállima hálddašeami	S3	Čállindáidu ja čállojuvvon giela hálddašeapmi	Oahppi čállá njuovžilit ja čielgasit gieđain ja lea oahppan dárbbašlaš boallodáidduid. Oahppi dovdá čállojuvvon giela vuođđoráhkadagaid ja riektačállima vuođđoáššiid ja geavaha daid iežas teavstta buvttadeamis.
T12 movttiidahttit oahppi ovddidit teavstta buvttadeami proseassaid ja dáiddu árvvoštallat iežas teavsttaid, fállat vejolašvuođaid teavsttaid buvttadeapmái ovttas, ovddideaddji máhcahaga addimii ja oažžumii, bagadit váldit vuhtii teavstta vuostáváldi ja velá doaibmat ehtalaččat fierpmádagas olbmo ovttaskasvuođa ja dahkkivuoigatvuođaid gudnejahttimiin	S3	Teavsttaid ráhkadeapmi ja ehtalaš gulahallan	Oahppi dovdá ja máhttá govvidit teavsttaid buvttadeami vuođđomuttuid, máhttá árvvoštallat iežas teavsttaid ja buvttadit teavsttaid muttuid mielde okto ja earáiguin sihke addit ja vuostáváldit máhcahaga. Oahppi máhttá merket gálduid teavstta lohppii, ádde, ahte ii oaččo ovdanbuktit luoikkahuvvon teavsttastis iežas teakstan ja diehtá fierpmádagas doaibmama ehtalaš prinsihpaid.
Giela, girjjálašvuođa ja kultuvrra ádden
T13 bagadit oahppi nannet gielladiđolašvuođastis, movttiidahttit su dutkat ja dárkut giela ja dan sierra variánttaid ja hárjehahttit geavahit doahpagiid, maiguin gielas ja dan ráhkadagain ságastallat ja veahkehit áddet gielalaš válljemiid váikkuhusaid	S4	Giela geahčadeami ovddideapmi ja gielladoahpagiid hálddašeapmi	Oahppi dahká áiccuid ja máhttá govvidit teavsttaid gielalaš iešvugiid ja geavaha doahpagiid maid lea oahppan, daid birra háladettiin ja čáledettiin
T14 movttiidahttit oahppi viiddidit teakstaválljašumis ja lohkat mánáide ja nuoraide oaivvilduvvon girjjálašvuođa sihke roahkasmahttit lohkanberoštupmái ja lohkaneallámušaid juohkimii ja girjeráju aktiivvalaš geavaheapmái	S4	Girjjálašvuođa dovdamuš	Oahppi lohká sohppojuvvon mánáide ja nuoraide oaivvilduvvon girjjiid, ságastallá ja juohká vásihusáiddis girjjiid birra maid lea lohkan.
T15 doarjut oahppi gielalaš ja kultuvrralaš identitehta huksemis ja bagadit árvvus atnit sierra kultuvrraid ja gielaid sihke láhčit oahppiide vejolašvuođaid media- ja kulturfálaldahkii oahpásmuvvamii ja velá iežas kultuvrra buvttadeapmái	S4	Gielladiđolašvuođa ja kultuvrra dovdamuša ovdáneapmi	Oahppi máhttá govvidit ovttaláganvuođaid ja earuhusaid sierra gielaid ja kultuvrraid gaskka maid son lea áican. Oahppi máhttá muitalit su iežas beroštahtti media- ja kulturfálaldaga birra. Oahppi oassálastá iežas ovdanbuktimiid plánemii ja loaiddasteapmái.