Sisdoalut
Teknihkalaš duoji oassi

Báikkálaš/árbevirolaš duodji

Viiddis máhttin

S1 Ideaid hutkan

3. - 6. luohkká

Plánemis oahpásmuvvo sierralágan vuolggačuoggáide ja adnojit ávkin iežas máŋgga áiccolaš vásáhusat ja eallámušat sihke fuomášuvvojit ja analyserejuvvojit biergasat, huksejuvvon ja luonddu biras ođđa ideaid hutkama várás. Duojis ovttastahttojit ivnnit, hearvvat, sierralágan bajildusat, stiillat ja hámit. Heivehuvvojit materiálaid nannodat- ja sodjaniešvuođat. Dutkojuvvo ráhkadusaid šaddan ja energiija geavaheapmi.

Ideat sáhttet šaddat iežas dovdduid, eallámušaid dahje ovttas vásihuvvon dáhpáhusaid dahje jurddafáttáid vuođul, earet eará dáiddaduojit, populáradáidda, musihkka, filmmat, muitalusat, luondu, biras, máidnosat, reaissut, galledeamit dahje muittut sáhttet addit oktasaš vuolggačuoggá. Jurddafáttáid sáhttet buktit maiddái áicamušat, biergasat, hámit, ráhkadusat, materiálat ja albmoneamit.

PS1
Ideat sáhttet šaddat árbevirolaš sápmelaš duodjeárbevieru vuođul.
Maiddá iežas bearraša dahje giliservoša árbevirolaš málle vuođul.

L1, L2

S2 Plánen
3. - 6. luohkká

Ráhkaduvvo iežas buktagii dahje duodjái ja barggildeapmái plána ja dat buoriduvvo dárbbu miel. Iskkaduvvojit sierralágan materiálat ja duddjonteknihkat ideaid ovddideapmin buvttan dahje duodjin. Hárjehallojuvvo plána dokumenteren sánálaččat ja/dahje visuálalaččat sihke nummirlaččat geavahemiin ovdamearkka dihtii mihtuid, meriid ja mihttoskálaid.
Dán muttu ulbmilin lea fidnet jurddašuvvon duoji ja dan duddjoma plána oinnolaš hápmái. Plánema ulbmilin lea oažžut áigái juoga man nu ođđa.

L2, L3, L6, L5

S2 Plánen
3. luohkká

Oahppi oahppá golbmaollilis oaidnima plánedettiin ja barggildettiin
- Oahppi oahppá giddet fuomášumi buktagiid estehtalaš iešvuođaide, ivnniide ja hámiide

• Sahán- /návlenbarggu plánemis deattuhuvvo estehtalaš iešvuođaid plánen, omd. ivnnit, hearvvat, hápmi.

• Ovttageardán dákteduodji, ovdamearkka dihtii čoavddagilkor

PS2

• Báikkálaš materiála geavaheapmi (omd. dákti)

L2, L6

4. luohkká

Oahppi
- oahppá dovdat duodjái laktáseaddji doahpagiid ja geavahit sierralágan materiálaid, duodjebiergasiid ja vugiid
- oahppá duoji vuođđoteknihkaid ja buvttaplánema sihke hárjána dain dárbbašlaš dáidduin, nu ahte dalle su jurddašeami dáidu ja kreatiivavuohta ovdánit
- oahppá golbmaollilis oaidnima plánemisttis ja barggustis
- oahpásma árgabeaivve geavatlaš buktagiidda (duddjot, fuolahit ja divvut)
- oahppá váldit vásttu iežas birrasis ja áddet, ahte buktagiin lea eallingeavli
- oahppá vehážiid miel váldit vuhtii ja hálddašit oppa duodjeproseassa

• Árbevirolaš duoji plánemis deattuhuvvo buktaga teknihkalaš plánen

L5

5. luohkká

Ráhkaduvvo iežas buktagii dahje duodjái ja bargui plána ja dat buoriduvvo dárbbu miel. Iskkaduvvojit sierralágan materiálat ja duddjonteknihkat ideaid ovddideapmin buvttan dahje duodjin. Hárjehallojuvvo plána dokumenteren sánálaččat ja/dahje visuálalaččat sihke nummirlaččat geavahemiin ovdamearkka dihtii mihtuid, meriid ja mihttoskálaid.

L1

6. luohkká

• Viggojuvvo persovnnalaš barggu plánemii

• Plánemis ja duddjomis deattuhuvvo oahppi iežas čovdosiid gávdnon

L1

S3 Iskkadeapmi
3. - 6. luohkká

• Dutkojit materiálaid iešvuođat sihke duoji duddjomis dárbbašlaš dábálamos mašiinnaid ja rusttegiid doaibmanvuođđojurdagat. Heivehuvvo ná háhkkojuvvon diehtu iežas barggus. Iskkaduvvojit máŋggabeallásaččat sierralágan materiálat nugo sierra muorrašlájat, metállat, plastihkat, sárrasat, láiggit, gággásat ja jorahanmateriálat. Iskkademiid vuođul buvtta dahje duodji hutkojuvvo vel viidásabbot.
• Iskkaduvvojit duddjomis adnon sierralágan duodjebiergasat ja duddjonvuogit. Iskkaduvvo programmeret.

PS3
Iskkaduvvojit sierralágan materiálat, náhkit, láiggit, sárrasat, láđđi, silki, liinnit, jorahanmateriálat, muorra, dákti, metállat ja eará dakkárat.

L5

S4 Duddjon

3. - 6. luohkká

• Duoji duddjonmuttus ollašuhttojuvvo plána ja áššit geardduhuvvojit. Dán muttus ođđa máhttin laktojuvvo boares diehto- ja dáidoráhkadussii sihke ohppojuvvo heivehit dan ođđa láhkai.

L1,L5, L6

S4 Duddjon

3. luohkká

Oahppi oahppá dovdat duodjái laktáseaddji doahpagiid ja geavahit sierralágan materiálaid, duodjebiergasiid ja vugiid
- váldá mieđis jurddašanvuogi bargosuodjaleapmái, oahppá duodjebiergasiid, mašiinnaid ja rusttegiid dorvvolaš geavaheami sihke oahppá fuolahit, ahte oahppanbiras lea guoibmái
- oahppá duoji vuođđoteknihkaid ja buvttaplánema sihke hárjána dain dárbbašlaš dáidduin, nu ahte dalle su jurddašeami dáidu ja kreatiivavuohta ovdánit.
- oahppá golbmaollilis oaidnima barggildettiin
- oahppá vehážiid miel hálddašit oppa duodjeproseassa

L2, L6

4. luohkká

Duddjojuvvojit sierralágan oktagaslaš ja / dahje servodatlaš buktagat ja duojit, maid ollašuhttimis geavahuvvojit duojis dárbbašlaš máŋggalágan duddjonteknihkat, duodjebiergasat, mašiinnat ja rusttegat. Bargojuvvo ieš dahkkojuvvon plána čuovvumiin.

PS4

L2, L6

5. luohkká

Duddjojuvvojit sierralágan oktagaslaš ja / dahje servodatlaš buktagat ja duojit, maid ollašuhttimii geavahuvvojit duojis dárbbašlaš máŋggalágan duddjonteknihkat, duodjebiergasat, mašiinnat ja rusttegat. Bargojuvvo ieš dahkkojuvvon plána čuovvumiin.

PS4

L2, L5, L6

6. luohkká

Duddjojuvvojit sierralágan oktagaslaš ja / dahje servodatlaš buktagat ja duojit, maid ollašuhttimii geavahuvvojit duojis dárbbašlaš máŋggalágan duddjonteknihkat, duodjebiergasat, mašiinnat ja rusttegat. Bargojuvvo ieš dahkkojuvvon plána čuovvumiin.

PS4
- Dovddus luossavuokka čatnan guolgasoajáiguin ja dan ivdnenuppástus

L2, L5

S5 Heiveheapmi

Barggadettiin oahpásmuvvo suorggi vuođđodoahpagiidda, dorvvolaš materiálaide ja bargovugiide. oahpásmuvvo buorre buktaga iešvugiide ja dorvvolaš barggildankultuvrii.

L3

3. luohkká

L3

4. luohkká

Iežas vásttu ádden

L3

5. luohkká

L3

6. luohkká

Oahppi oahppá váldit vuhtii oppa joavkku bargodorvvolašvuođa

L3

S6 Dokumenteren ja árvvoštallan

3. - 6. luohkká

Dokumenterema gaskaoamit molsašuddet liánttas tablehttii, vurkema čađaheaddjin sáhttá leat vurkema vuloš ieš dahje muhtun olggobealde. Ollašuhttin lea vejolaš árbevirolaš gihppagiiguin lokigirjji láhkai dievasmahttimiin tevnnegiiguin ja čuovgagovaiguin, posteriid, dieđihančállosa dahje girjjáža hámis luohká ja skuvlla biergasiid addin vejolašvuođaid mielde.
Dokumenteren lea nappo oahppanproseassa oinnolažžan dahkan lávki lávkki maŋis dahje guhket lávkumiin, dan mielde makkárat oahppi dan háváš dáiddut leat

PS6
Oktasašbargoprojeakta plánejuvvo ovttas ja dokumenterejuvvo jogo báhpárii dahje digitálalaš hápmái

L1, L4, L5