Sivukartta Sulje Opetussuunnitelman paikallinen tukimateriaali Luku 13 Vuosiluokat 1-2 13.1 Siirtymä esiopetuksesta perusopetukseen sekä vuosiluokkien 1-2 tehtävä 13.2 Laaja-alainen osaaminen vuosiluokilla 1-2 Ajattelu ja oppimaan oppiminen (L1) Kulttuurinen osaaminen, vuorovaikutus ja ilmaisu (L2) Itsestä huolehtiminen ja arjen taidot (L3) Monilukutaito (L4) Tieto- ja viestintäteknologinen osaaminen (L5) Työelämätaidot ja yrittäjyys (L6) Osallistuminen, vaikuttaminen ja kestävän tulevaisuuden rakentaminen (L7) 13.3. Paikallisesti päätettävät asiat 13.4 Oppiaineet vuosiluokilla 1-2 Äidinkielen ja kirjallisuuden eri oppimäärien ja toisen kotimaisen kielen opiskelu 13.4.1 Äidinkieli ja kirjallisuus Suomen kieli ja kirjallisuus Ruotsin kieli ja kirjallisuus (svenska och litteratur) Saamen kieli ja kirjallisuus Romanikieli ja kirjallisuus Viittomakieli ja kirjallisuus Muu oppilaan äidinkieli Suomi toisena kielenä ja kirjallisuus Ruotsi toisena kielenä ja kirjallisuus (svenska som andra språk och litteratur) Suomi saamenkielisile Ruotsi saamenkielisille (svenska för samisktalande) Suomi viittomakielisille Ruotsi viittomakielisille (svenska för teckenspråkiga) 13.4.2 Toinen kotimainen kieli Toisen kotimaisen ja vieraiden kielten opiskelun mahdollisuudet Toinen kotimainen kieli, ruotsi Toinen kotimainen kieli, suomi (det andra inhemska språket finska) 13.4.3 Vieraat kielet Vieras kieli, A-oppimäärä 13.4.4 Matematiikka 13.4.5 Ympäristöoppi 13.4.6 Uskonto Evankelisluterilainen uskonto Ortodoksinen uskonto Katolinen uskonto Islam Juutalainen uskonto 13.4.7 Elämänkatsomustieto 13.4.8 Musiikki 13.4.9 Kuvataide 13.4.10 Käsityö 13.4.11 Liikunta 13.4.12 Oppilaanohjaus Luku 14 Vuosiluokat 3-6 14.1 Vuosiluokkien 2 ja 3 välinen siirtymävaihe ja vuosiluokkien 3-6 tehtävä 14.2 Laaja-alainen osaaminen vuosiluokilla 3-6 Ajattelu ja oppimaan oppiminen (L1) Kulttuurinen osaaminen, vuorovaikutus ja ilmaisu (L2) Itsestä huolehtiminen ja arjen taidot (L3) Monilukutaito (L4) Tieto- ja viestintäteknologinen osaaminen (L5) Työelämätaidot ja yrittäjyys (L6) Osallistuminen, vaikuttaminen ja kestävän tulevaisuuden rakentaminen (L7) 14.3 Paikallisesti päätettävät asiat 14.4 Oppiaineet vuosiluokilla 3-6 Äidinkielen ja kirjallisuuden eri oppimäärien ja toisen kotimaisen kielen opiskelu 14.4.1 Äidinkieli ja kirjallisuus Suomen kieli ja kirjallisuus Ruotsin kieli ja kirjallisuus (svenska och litteratur) Saamen kieli ja kirjallisuus Romanikieli ja kirjallisuus Viittomakieli ja kirjallisuus Muu oppilaan äidinkieli Suomi toisena kielenä ja kirjallisuus Ruotsi toisena kielenä ja kirjallisuus (svenska som andra språk och litteratur) Suomi saamenkielisile Ruotsi saamenkielisille (svenska för samisktalande) Suomi viittomakielisille Ruotsi viittomakielisille (svenska för teckenspråkiga) 14.4.2 Toinen kotimainen kieli Toinen kotimainen kieli, ruotsi Ruotsin kieli, A-oppimäärä vuosiluokilla 3-6 Ruotsin kieli, B1-oppimäärä vuosiluokilla 3-6 Toinen kotimainen kieli, suomi, A-oppimäärä vuosiluokilla 3-6 (Finska som andra inhemska språk, A-lärokurs i årskurs 3-6) Toinen kotimainen kieli, suomi, B1-oppimäärä vuosiluokilla 3-6 (Finska som andra inhemska språk, A-lärokurs i årskurs 3-6) Ruotsin kieli, äidinkielenomainen ruotsi -oppimäärä vuosiluokilla 3-6 Suomen kieli, äidinkielenomainen suomi, A-oppimäärä vuosiluokilla 3-6 (Finska som andra inhemska språk, modersmålsinriktad A-lärokurs i årkurs 3-6) 14.4.3 Vieraat kielet Vieras kieli englanti, A-oppimäärä vuosiluokilla 3-6 Muu vieras kieli, A-oppimäärä vuosiluokilla 3-6 Vieras kieli, B1-oppimäärä vuosiluokilla 3-6 Saamen kieli, A-oppimäärä vuosiluokilla 3-6 14.4.4 Matematiikka 14.4.5 Ympäristöoppi 14.4.6 Uskonto Evankelisluterilainen uskonto Ortodoksinen uskonto Katolinen uskonto Islam Juutalainen uskonto 14.4.7 Elämänkatsomustieto 14.4.8 Historia 14.4.9 Yhteiskuntaoppi 14.4.10 Musiikki 14.4.11 Kuvataide 14.4.12 Käsityö 14.4.13 Liikunta 14.4.14 Oppilaanohjaus Luku 15 Vuosiluokat 7-9 15.1 Vuosiluokkien 6 ja 7 välinen siirtymävaihe sekä vuosiluokkien 7-9 tehtävä 15.2 Laaja-alainen osaaminen vuosiluokilla 7-9 Ajattelu ja oppimaan oppiminen (L1) Kulttuurinen osaaminen, vuorovaikutus ja ilmaisu (L2) Itsestä huolehtiminen ja arjen taidot (L3) Monilukutaito (L4) Tieto- ja viestintäteknologinen osaaminen (L5) Työelämätaidot ja yrittäjyys (L6) Osallistuminen, vaikuttaminen ja kestävän tulevaisuuden rakentaminen (L7) 15.3 Paikallisesti päätettävät asiat 15.4 Oppiaineet vuosiluokilla 7-9 ÄIDINKIELEN JA KIRJALLISUUDEN ERI OPPIMÄÄRIEN JA TOISEN KOTIMAISEN KIELEN OPISKELU 15.4.1 ÄIDINKIELI JA KIRJALLISUUS Suomen kieli ja kirjallisuus Ruotsin kieli ja kirjallisuus (svenska och litteratur) Saamen kieli ja kirjallisuus Romanikieli ja kirjallisuus Viittomakieli ja kirjallisuus Muu oppilaan äidinkieli Suomi toisena kielenä ja kirjallisuus Ruotsi toisena kielenä ja kirjallisuus (svenska som andra språk och litteratur) Suomi saamenkielisile Ruotsi saamenkielisille (svenska för samisktalande) Suomi viittomakielisille Ruotsi viittomakielisille (svenska för teckenspråkiga) 15.4.2 TOINEN KOTIMAINEN KIELI Toinen kotimainen kieli, ruotsi Ruotsin kieli, A-oppimäärä vuosiluokilla 7-9 Ruotsin kieli, B1-oppimäärä vuosiluokilla 7-9 Suomen kieli, A-oppimäärä vuosiluokilla 7-9 (Finska som andra inhemska språk, A-lärokurs i årkurs 7-9) Suomen kieli, B1-oppimäärä vuosiluokilla 7-9 (Finska som andra inhemska språk, B1-lärokurs i årskurs 7-9) Ruotsin kieli, äidinkielenomainen oppimäärä vuosiluokilla 7-9 Suomen kieli, äidinkielenomainen suomi, A-oppimäärä vuosiluokilla 7-9 (Finska som andra inhemska språk, modersmålsinriktad A-lärokurs i årkurs 7-9) 15.4.3 VIERAAT KIELET Englanti, A-oppimäärä vuosiluokilla 7-9 Muu vieras kieli, A-oppimäärä vuosiluokilla 7-9 Vieras kieli, B1-oppimäärä vuosiluokilla 7-9 Vieras kieli, B2-oppimäärä vuosiluokilla 7-9 Saamen kieli, A-oppimäärä vuosiluokilla 7-9 Saamen kieli, B2-oppimäärä vuosiluokilla 7-9 Latinan kieli, valinnainen B2-oppimäärä vuosiluokilla 7-9 15.4.4 MATEMATIIKKA 15.4.5 BIOLOGIA Metsien biologia Ihmisen biologia 15.4.6 MAANTIETO 15.4.7 FYSIIKKA 15.4.8 KEMIA 15.4.9 TERVEYSTIETO 15.4.10 USKONTO Evankelisluterilainen uskonto Ortodoksinen uskonto Katolinen uskonto Islam Juutalainen uskonto 15.4.11 ELÄMÄNKATSOMUSTIETO 15.4.12 HISTORIA 15.4.13 YHTEISKUNTAOPPI 15.4.14 MUSIIKKI 15.4.15 KUVATAIDE 15.4.16 KÄSITYÖ 15.4.17 LIIKUNTA 15.4.18 KOTITALOUS 15.4.19 OPPILAANOHJAUS Arviointi Kolmiportainen tuki Laaja-alainen osaaminen Ajattelu ja oppimaan oppiminen (L1) Kulttuurinen osaaminen, vuorovaikutus ja ilmaisu (L2) Itsestä huolehtiminen ja arjen taidot (L3) Monilukutaito (L4) Tieto- ja viestintäteknologinen osaaminen (L5) Tarvittavat alisivut, esim. lisämateriaaleja, keskusteluja tms. Työelämätaidot ja yrittäjyys (L6) Osallistuminen, vaikuttaminen ja kestävän tulevaisuuden rakentaminen (L7) Monialaiset oppimiskokonaisuudet Oppiaineet Tieto- ja viestintäteknologia Toimintakulttuurin kehittäminen Valinnaiset aineet Arkisto Luku 1 Paikallisen opetussuunnitelman merkitys ja laadinta 1.1 Opetussuunnitelman perusteet ja paikallinen opetussuunnitelma 1.2 Paikallisen opetussuunnitelman laatimista ohjaavat periaatteet 1.3 Paikallisen opetussuunnitelman arviointi ja kehittäminen 1.4 Paikallisen opetussuunnitelman laadinta ja keskeiset opetusta ohjaavat ratkaisut Luku 2 Perusopetus yleissivistyksen perustana 2.1 Opetuksen järjestämistä ohjaavat velvoitteet 2.2 Perusopetuksen arvoperusta 2.3 Oppimiskäsitys 2.4 Paikallisesti päätettävät asiat Luku 3 Perusopetuksen tehtävä ja yleiset tavoitteet 3.2 Opetuksen ja kasvatuksen valtakunnalliset tavoitteet 3.3 Tavoitteena laaja-alainen osaaminen 3.4 Paikallisesti päätettävät asiat Luku 4 Yhtenäisen perusopetuksen toimintakulttuuri 4.1 Toimintakulttuurin merkitys ja kehittäminen 4.2 Toimintakulttuurin kehittämistä ohjaavat periaatteet 4.3 Oppimisympäristöt ja työtavat 4.4 Opetuksen eheyttäminen ja monialaiset oppimiskokonaisuudet 4.5 Paikallisesti päätettävät asiat Luku 5 Oppimista ja hyvinvointia edistävä koulutyön järjestäminen 5.1 Yhteinen vastuu koulupäivästä 5.2 Yhteistyö 5.3 Kasvatuskeskustelut ja kurinpidollisten keinojen käyttö 5.4 Opetuksen järjestämistapoja 5.5 Opetuksen ja kasvatuksen tavoitteita tukeva muu toiminta 5.6 Paikallisesti päätettävät asiat Luku 6 Oppimisen arviointi 6.1 Arvioinnin tehtävät ja oppimista tukeva arviointikulttuuri 6.2 Arvioinnin luonne ja yleiset periaatteet 6.3 Arvioinnin kohteet 6.4 Opintojen aikainen arviointi 6.4.1 Arviointi lukuvuoden aikana 6.4.2 Arviointi lukuvuoden päättyessä 6.4.3 Opinnoissa eteneminen perusopetuksen aikana 6.4.4 Arviointi nivelvaiheissa 6.5 Perusopetuksen päättöarviointi 6.5.1 Päättöarvosanan muodostaminen 6.5.2 Johonkin oppiaineeseen tai erityiseen tehtävään painottuva opetus ja päättöarviointi 6.6 Perusopetuksessa käytettävät todistukset ja todistusmerkinnät 6.7 Erityinen tutkinto ja siitä annettavat todistukset 6.8 Paikallisesti päätettävät asiat Luku 7 Oppimisen ja koulunkäynnin tuki 7.1 Tuen järjestämistä ohjaavat periaatteet 7.1.1 Ohjaus tuen aikana 7.1.2 Kodin ja koulun yhteistyö tuen aikana 7.2 Yleinen tuki 7.3 Tehostettu tuki 7.3.1 Pedagoginen arvio 7.3.2 Oppimissuunnitelma tehostetun tuen takia 7.4 Erityinen tuki 7.4.1 Pedagoginen selvitys 7.4.2 Erityisen tuen päätös 7.4.3 Henkilökohtainen opetuksen järjestämistä koskeva suunnitelma 7.4.4 Oppiaineen oppimäärän yksilöllistäminen ja opetuksesta vapauttaminen 7.4.5 Pidennetty oppivelvollisuus 7.4.6 Toiminta-alueittain järjestettävä opetus 7.5 Perusopetuslaissa säädetyt tukimuodot 7.5.1 Tukiopetus 7.5.2 Osa-aikainen erityisopetus 7.5.3 Opetukseen osallistumisen edellyttämät palvelut ja apuvälineet 7.6 Paikallisesti päätettävät asiat Luku 8 Oppilashuolto 8.1 Monialainen oppilashuollon yhteistyö 8.2 Yhteisöllinen oppilashuolto 8.3 Yksilökohtainen oppilashuolto 8.4 Oppilashuoltosuunnitelmat 8.5 Paikallisesti päätettävät asiat ja koulukohtaisen oppilashuoltosuunnitelman laadinta Luku 9 Kieleen ja kulttuuriin liittyviä erityiskysymyksiä 9.1 Saamelaiset ja saamenkieliset 9.2 Romanit 9.3 Viittomakieliset 9.4 Muut monikieliset oppilaat 9.5 Paikallisesti päätettävät asiat Luku 10 Kaksikielinen opetus 10.1 Kaksikielisen opetuksen tavoitteet ja opetuksen järjestämisen lähtökohtia 10.1.1 Laajamittainen kaksikielinen opetus 10.1.2 Suppeampi kaksikielinen opetus 10.2 Paikallisesti päätettävät asiat Luku 11 Erityiseen maailmankatsomukseen tai kasvatusopilliseen järjestelmään perustuva perusopetus 11.1 Opetuksen järjestämisen periaatteet 11.2 Paikallisesti päätettävät asiat Luku 12 Valinnaisuus perusopetuksessa 12.1 Taide- ja taitoaineiden valinnaiset tunnit 12.2 Valinnaiset aineet 12.3 Vieraiden kielten vapaaehtoiset ja valinnaiset oppimäärät 12.4 Paikallisesti päätettävät asiat